Makale Başlıkları
Engellilerle sohbet etmek için onların da bir insan olduğunun farkına varmamız gereklidir. Farklılıklarını, başkalarının benzersizliğini kabul ettiğiniz gibi kabul edin ve onlara “normal” davranın. Onlarla tam anlamıyla veya mecazi olarak konuşmayın. Tekerlekli sandalye kullanıyorlarsa, uzun bir konuşma yapıyorsanız, aynı göz hizasında olması için bir sandalye kullanın. Onlarla sohbet ederken alınacağı, üzüleceği şeyler söylemeyin (Engelli, Sakat, Geri Zekalı, Beyin Özürlü v.s.) hangi kelimeleri kullanacağınızdan emin değilseniz kendisine sorun.
Chat sitelerinde kimin sağlam, kimin engelli olduğunu bilmek teknik olarak mümkün değilse de, kişinin beyanı ve samimi ikrarları bizler için bağlayıcıdır. Kimse durup dururken ben engelliyim demez herhalde. Bu yüzden engelli kardeşlerimizin de chat yapmaya ihtiyacı olduğunu, onların da normal bir birey gibi muamele görmeyi hak ettiğini lütfen unutmayalım.
Engeli olan bir kişiyle , refakatçisiyle veya işaret dili tercümanıyla değil , doğrudan konuşun. Anında yanıt verilmemesi, kişinin yanıt veremeyeceğini veya vermeyeceğini göstermez. Engelli yetişkinler, yetişkinlerle aynı sınıfa dahil edilmeli ve onlarla normal insanla sohbet eder gibi konuşulmalıdır. Kesinlikle onların adına karar vermeye kalkmayın. Bir engelliye ne yapması gerektiğini bebekle konuşur gibi söylemeye çalışmayın. Normal yani engelli olmayan bir insana ne sunuyorsanız, bir engelliye de onu sunmaya çalışın.
Engelli bir kişiyle nasıl etkileşim kurmanız gerektiğinden emin değilseniz, ona sorun. Birisinin engelli olması nedeniyle yardıma ihtiyacı olduğunu düşünmeyin. İsteyip istemediğini sormadan yardım etmeye kalkmayın. Bir engellinin tekerlekli sandalyesi veya bastonu, onun şahsi alanının bir parçasıdır. Onu bir kenara bıraksa bile, ondan izinsiz o alete kesinlikle dokunmayın ve hareket ettirmeyin. Toplumumuzda bazı andaval görgüsüz ayılar var, bunlar hiç utanmadan engelli şahsın tekerlekli sandalyesine yaslanıyorlar veya bastonunu alıyorlar. Engelli bir şahsın sandalyesine abanıp yaslanmak, omzuna yaslanmak gibidir.
Konuşma güçlüğü engellilerle sohbet ederken dikkatlice dinleyin. Sabırlı olun ve düzeltmek veya kişi adına konuşmak yerine kişinin bitirmesini bekleyin. Gerekirse, kısa cevaplar gerektiren kısa veya kapalı uçlu sorular sorun, başınızı sallayın. Bunu yapmakta güçlük çekiyorsanız asla anlamış gibi yapmayın. Bunun yerine, anladığınız şeyi tekrarlayın ve kişinin yanıt vermesine izin verin. Cevap size ipucu verecek ve anlayışınıza rehberlik edecektir.
Psikiyatrik engelli kişiler, farklı kişiliklere ve engellilikleriyle baş etmenin farklı yollarına sahip olabilir. Bazıları sosyal ipuçlarını anlamada sorun yaşayabilir; diğerleri aşırı duyarlı olabilir. Bir kişi çok yüksek enerjili olabilirken, bir başkası halsiz görünebilir. Her kişiye bir birey olarak davranın. Onu en çok neyin rahat ettireceğini sorun ve ihtiyaçlarına mümkün olan en üst düzeyde saygı gösterin.
Görünmez sakatlıkların yanı sıra görünür engelliler de vardır, bu da tüm engellerin görünür olmadığı anlamına gelir. Bir kişi size tuhaf gelen bir ricada bulunabilir veya hareket edebilir. Bu istek veya davranış engellilikle ilgili olabilir. Örneğin, birine görünüşte basit sözlü talimatlar verebilirsiniz, ancak kişi sizden bilgileri yazmanızı ister. Yazılı iletişimi kolaylaştıran bir öğrenme engeline sahip olabilir. Bu sakatlıklar gizlenmiş olsa da gerçektir. Bir de kesinlikle engelli kardeşlerimizi taklit etmeye kalkışmayın, bu saldırganlık olarak görülen bir harekettir.
Görsel ve yazılı basında sıklıkla görürüz, adamcağız Güneydoğu’da görev yaparken, mayına basmış bacaklarını kaybetmiş, protez bacakla zor yürüyor. Bazı şehir ayıları bu kardeşlerimize saldırıp şiddet uyguluyorlar. İnsanlıktan nasibini almamış bu şahsiyetsizleri buradan esefle kınıyorum. Eğer maçanız sıkıyorsa sağlam bir adama saldırın da görelim ne kadar delikanlısınız.